تشابهات و تفاوت‌هاي روانشناسي بين چپ دست‌ها و راست دست‌ها وجود دارد. چپ ‌دست‌‌ها و راست دست‌‌ها به ‌طور متفاوتي به دنيا نگاه مي‌‌کنند. همچنين افراد چپ دست در مواجهه با شرايط و موضوعات ترسناک، بيشتر دچار وحشت مي‌شوند.به طور کلي، افراد چپ‌ دست انعطاف ‌پذيرتر، باهوش‌‌تر و سازگارتر از افراد راست ‌دست هستند. شايد به اين فکر کنيد که ‌اي ‌کاش شما هم چپ‌ دست‌ بوديد و يا در مورد ساير مزاياي چپ دست‌ بودن بينديشيد.

واقعيت اين است که حدود 90 درصد از مردم راست دست بوده و فقط 10 درصد چپ دست هستند.

يک نکته خيلي مهم که لا‌زم است به آن توجه داشته باشيد اين است که، غالب بودن طرف چپ يا راست،‌ در مورد کل بدن صادق است.اگر کمي دقت کنيد، ‌حتما متوجه خواهيد شد که با يک گوش بهتر از ديگري مي‌‌شنويد و يا با يک چشم بهتر از چشم مقابل مي‌بينيد. پس بايد توجه داشته باشيد که غالب بودن يک قسمت از بدن يک مورد عمومي است که در مورد تمامي قسمت‌‌هاي جفت بدن صدق مي‌کند.

اين که دقيقا چرا يک نفر راست دست ‌و يا چپ دست مي‌‌شود، هنوز به ‌صورت يک راز باقي مانده است ولي برخي نظريه‌‌ها در اين مورد وجود دارند. يک نظريه، ترشح زياد هورمون‌هاي جنسي قبل از تولد را عامل چپ دست شدن افراد مي‌‌داند.

از سوي ديگر، محققان دانشگاه کاليفرنيا آمريکا معتقدند که چپ دست و يا راست دست شدن افراد تا حد زيادي توسط ژنتيک تعيين مي‌‌شود.طبق نظر اين محققان، يک ژن اختصاصي جهت راست دست شدن وجود دارد که چنانچه فردي آن را به ارث ببرد، ‌راست دست مي‌‌شود. نکته جالب اين است که حتي در صورت عدم وجود اين ژن باز هم معلوم نيست که آن شخص حتما چپ دست شود. يعني امکان راست دست شدن وي هنوز وجود دارد.

افراد راست دست به‌ طور مشخص نيمکره مغزي سمت چپ شان بزرگ‌تر است. در 95 درصد از افراد راست دست قابليت‌هاي تکلمي در نيمکره چپ مغزي وجود دارد. در حالي که بر اساس پژوهش‌‌هاي دانشگاه کاليفرنيا، دو نيمکره مغزي‌ در افراد چپ دست اندازه مشابهي داشته و موجب ايجاد ساختار مغزي منعطف ‌تري مي‌‌شوند.اين در حالي است که تنها در 70 درصد از چپ دست‌‌ها قابليت‌‌هاي تکلمي در نيمکره مخالف (راست) قرار دارد. اين طور به نظر مي‌‌رسد که احتمالا عدم وجود ژن راست دستي، به مغز اين افراد اجازه مي‌دهد تا به ‌طور مساوي و متناوب با مغز راست دست‌‌ها رشد کند. نيمي از افراد باقي مانده از هر دو گروه چپ ‌دست‌‌ها و راست دست‌ها از هر دو نيمکره مغزي‌ شان استفاده مي‌‌کنند و بر طبق بررسي‌ها، اين ‌گونه افراد از هوش بالاتري برخوردارند.علاوه بر اين، ديده شده است که رابط مغزي‌ بين دو نيمکره در افراد چپ دست 11 درصد بزرگ‌تر از راست دست‌ها است که نشانگر ارتباطات قوي‌‌تر و عميق‌‌تر دو نيمکره در پردازش اطلاعات است.روان ‌شناسان دريافته‌اند که غالب‌ بودن يک دست با تفاوت‌هايي در طرز تکلم و تجسم و نگريستن به يک تصوير همراه است.پروفسور گلين‌هامفريز معتقد است که در افراد راست دست‌، ‌نيمکره راست تصوير کلي را مي‌‌بيند و نيمکره چپ بر روي جزئيات آن تصوير تمرکز مي‌‌کند در حالي که اين موضوع در مورد چپ‌ دست‌‌ها وجود ندارد.وي همچنين معتقد است که آسيب و تخريب مغزي مي‌تواند احساس درک انسان‌ها از جزئيات را در افراد راست دست‌ و چپ ‌دست به ‌طرق مختلفي تحت تاثير قرار دهد.يک موضوع بسيار جالب ديگر در مورد چپ دست‌‌ها اين است که بر اساس تحقيقات دانشگاه دوبلين، درآمد کارگرهاي چپ ‌دست حدود 4 درصد بيشتر از راست‌ دست‌‌هاست.

پژوهشگران اين دانشگاه بر اين باورند که چپ دست‌ها به ‌ويژه مردان در مواجهه با يک موقعيت جديد خود را راحت‌‌تر تطبيق مي‌دهند زيرا در استفاده از سمت‌ راست مغزشان واردترند.

اين‌ها جزء مواردي هستند که باعث مي‌‌شوند تا چپ ‌دست‌‌ها بيشتر در نزد رئيس شان محبوب باشند.

چپ دست‌ها بيشتر مي‌ترسند

نتايج تحقيقات پيش از اين نشان داده بود که افراد چپ ‌دست، نسبت به راست ‌دست‌ها سازگاري بيشتري دارند. يک فرد چپ ‌دست بسيار راحت‌تر از يک فرد راست ‌دست مي‌تواند از دست راست خود براي انجام کارها استفاده کند. به نظر مي‌رسد افراد چپ ‌دست به سرعت قادر به تعويض و دگرگزيني هستند.

اکنون روانشناسان در يک مطالعه جديد مي‌گويند افراد چپ دست در مواجهه با شرايط و موضوعات ترسناک، بيشتر دچار وحشت مي‌شوند.اين روانشناسان پس از نشان دادن يک کليپ ترسناک به دو گروه از افراد چپ دست و راست دست در نهايت شگفتي متوجه شدند که پس از تماشاي اين کليپ افراد چپ دست بيشتر از راست دست‌ها مي‌ترسند.حدود 10 درصد جمعيت جهان چپ ‌دست هستند. ترکيب ژنتيکي که باعث غلبه چپ ‌دستي بر راست دستي مي‌‌شود، ژن ‏LRRTM‏ نام دارد. افرادي با مقدار بيشتر اين ژن، چپ ‌دست هستند. مراکز گفتاري افراد چپ‌ دست و راست‌ دست در قسمت چپ مغز قرار دارد. قسمت چپ مغز روي هماهنگي قسمت‌‌هاي مختلف و فرامين و دستورات متمرکز است، در حالي که قسمت راست مغز روي مفاهيم و احساسات کنترل دارد. تعدادي از افراد نيز با هر دو دست کار مي‌‌کنند.

اين روانشناسان خاطرنشان کردند که هرچند راست دست‌ها هم پس از تماشاي اين کليپ ترسيده بودند اما شدت واکنش ترس و وحشت در آن‌ها خيلي کمتر از افراد چپ دست بود.

دکتر کارولين چووهاري از متخصصان دانشگاه کوئين مارگارت در ادينبورگ در اين باره متذکر شد: ما در واقع براي اين شرکت کنندگان بخشي از فيلم سکوت بره‌ها را به نمايش گذاشتيم که مطمئن بوديم، حالت ترس را در بيننده ايجاد مي‌کند.

پس از پايان نمايش، فيلم را روي هر دو گروه شرکت کننده بررسي کرده و متوجه شديم چپ دست‌ها در خاطرات و حافظه شان بيشتر دچار آشفتگي شده بودند و رفتارهايي شبيه به کساني که دچار اختلال استرس پس از ضربه عاطفي شده‌اند از خود بروز مي‌دادند.‏‌علاوه بر اين تحقيقات نشان داده‌اند که افراد چپ دست نسبت به مشکلات و آسيب‌‌هايي نظير‌ ابتلا‌ به آلرژي‌ها،‌‌ بيماري‌هاي خودايمني، افسردگي، سوء مصرف مواد، الکل، سيگار، صرع، اسکيزوفرني و اختلالات خواب مستعدترند و بيشتر از افراد راست دست‌ درگير حوادث جدي نظير سوانح رانندگي مي‌‌شوند.بررسي آمار مي‌‌تواند به طور بالقوه نشان دهنده درگيري بيشتر افراد چپ دست‌ با حوادث زندگي باشد که موجب مي‌‌شود درصد کمتري از اين افراد، طول عمر بيشتري داشته باشند.

همچنين بعضي از کارشناسان معتقدند، افراد چپ ‌دست کمتر وابسته ‌اند، چون مجبورند با دنيايي که براي آن‌‌ها ساخته نشده سازگاري پيدا کنند. دکتر پيترز مي‌‌گويد: چپ ‌دست‌ها به علت داشتن تمايلات استقلال‌ طلبانه در برابر فشارهاي اجتماعي مقاومت بيشتري دارند.

مشکلات چپ دست‌ها

اما در جامعه امروزي مشکلات زيادي براي چپ ‌دست‌ها وجود دارد. اصول کلي جامعه و زندگي، غالبا براي راست دست‌‌ها طراحي شده ‌اند.علاوه بر اين،‌ متاسفانه برخي خانواده‌ها به دلايل خرافي، ديد خوبي نسبت به چپ دست شدن فرزندشان ندارند و سعي مي‌‌کنند تا با انجام اعمالي نظير بستن دست‌ چپ فرزندشان او را تحريک و وادار به راست ‌دست شدن کنند. اين افراد بايد توجه داشته باشند که انجام اعمال فوق موجب خواهد شد تا فرزندشان در آينده قادر به انجام کارهاي ظريف با دست خود نبوده و در کارهاي روزمره ‌شان دچار کندي محسوس شوند.امروزه در دنيا چپ ‌دست‌‌ها تقريبا يک جامعه براي خود درست کرده‌اند به ‌طوري که روز 22 مرداد 13( آگوست) روز جهاني چپ ‌دست‌ها ناميده مي‌‌شود. علاوه بر اين، ‌در برخي نقاط دنيا فروشگاه‌‌هايي وجود دارند که اجناسي را مي‌‌فروشند که صرفا براي افراد چپ دست‌ طراحي شده‌ اند.